Dagboek voornaamste gebeurtenissen laatste oorlogsdagen Buggenum 1944 door Math Metsemakers geboren 11-12-1913 te Neer (Brumhold). Math Metsemakers huwde 17 april 1944 met Leonie Schreurs en ging wonen Knapstraat 33 te Buggenum in het huis van zijn schoonouders vlak naast de steenfabriek.

 

September/oktober 1944

 

Herinneringen uit de spannende dagen. Het verwachte geallieerde leger is nog niet tot Buggenum doorgedrongen en zitten wij maar met de moffen die zijn druk bezig aan de gene kant van de Maas zich in te graven en bouwen stellingen. De bevolking aan de gene kant die ressorteert nu onder Duitsland en is helemaal van ons afgesloten wel komen de moffen regelmatig stelen en roven b.v. paarden, rundvee, varkens en fietsen als ze die machtig kunnen worden. Op 3 oktober hebben zij in Neer een hoop rundvee en varkens in een groot weiland bij elkaar gedreven. Het vee was meest afkomstig uit Roggel en omstreken dat op 4 oktober naar Venlo werd gedreven. De moffen kwamen vragen om personeel om te drijven maar de meesten mannen hielden zich schuil maar enkele zijn opgepakt. Op 3 oktober hebben ze bij ons ook een varken gestolen van plm 140 kg. De moffen kwamen eerst huiszoeking doen en hebben dat varken toen zien liggen en zijn later met een auto terug gekomen om het varken te vorderen. Elke dag wordt er vee gestolen zodat er boeren zijn die hun vee bijna heel kwijt waren. De personen die het vee hadden moeten drijven kwamen op 5 oktober terug.

 

8 oktober 1944

 

Dit was een zondag, de hoogmis was gevolgd tot aan de offerande toen plotseling werd gewaarschuwd dat de mannelijke personen van 16 t/m 60 jaar werden gevorderd en alle jonge mannen vluchtte de kerk uit. In omliggende dorpen hadden de moffen de kerk ingesloten b.v. Neer, Haelen, Horn, Roggel, Heijthuijsen, Baexem en vele andere dorpen. In Buggenum gelukkig niet maar om 12 uur waren ook hier de moffen met razzia’s doch hebben hier maar enkele mensen kunnen meenemen. Tijden het zoeken hebben zij een 15 jarige jongen door het boven been geschoten. Hij is toen naar het ziekenhuis vervoert. Wij moesten ons maar schuilhouden.

 

9 oktober 1944

De personen die ontvoerd zijn niets meer van gehoord vermoedelijk naar Duitsland gebracht om te werken in fabrieken. Wij leven zo goed als het kan door en brengen paarden, rundvee en levensmiddelen in veiligheid zover dit kan. 

 

10 oktober 1944

Weer niet veilig. Er zijn veel moffen in Buggenum vooral in het veld ze houden een soort oefening. Wij houden ons schuil.

 

11 oktober 1944

Buggenum wordt door de moffen afgezet en deur voor deur wordt gevraagd en gezocht naar mannen. Gelukkig niemand opgepakt. Van de personen die enkele dagen geleden waren opgepakt niets meer vernomen maar in ieder geval naar Duitsland getransporteerd.

 

12 oktober 1944

Deze dag rustig en kalm aan het front in Buggenum. In Neer zijn nog moffen bijgekomen,  de kerk is gesloten en de kapelaan is ondergedoken.

 

13 oktober 1944

Grote bedrijvigheid in de lucht. In de nacht hebben de geallieerden de brug bij Roermond gebombardeerd. In Roermond zijn veel mannen opgepakt tijdens razzia’s. In Buggenum komen de moffen steeds terug om varkens, aardappelen, uien, fruit en eieren te roven.

 

14 oktober 1944

In de afgelopen nacht veel geschut richting Meyel en Kelpen duidelijk hoorbaar in de vroege morgen. Zeer veel vliegtuigen richting Venlo. In Buggenum zijn de moffen druk bezig om de spoorweg om te bouwen in een verkeersweg.

 

15 oktober 1944

Nog grote bedrijvigheid aan het front de moffen roven van allerhande levensmiddelen en gereedschappen. Niet goed schiks dan kwaad schiks. Alles wordt omgezet.

 

16 oktober 1944

Dag van kalmte. De moffen zijn druk bezig op de spoorbaan waar een nieuwe verkeersweg wordt aangelegd.

 

17 oktober 1944

Weer iets meer bedrijvigheid aan het front. De geallieerden rukken in het westen iets op. Wij wachten vol ongeduld op de bevrijding want nog elke dag worden wij door de moffen beroofd. Vandaag hebben zij weer varkens, levensmiddelen, schoenen , tabak en gereedschap geroofd.

 

18 oktober 1944

Door de overvloedige regenval is de Maas buiten haar oevers getreden. Ondanks de regen hoort men de bedrijvigheid aan het front. De moffen hebben huis voor huis de varkens bekeken en die van hun gading waren hebben ze meegenomen.

 

19 oktober 1944

Vrij rustig aan het front. Wij wachten vol ongeduld op de zolder van de steenfabriek waar we ondergedoken zitten. De moffen stelen maar raak en wij kunnen niets doen. De moffen halen de hele stal leeg en ook de kelder wordt leeggehaald. Ook worden laken en linnengoed meegenomen. Aan gene kant zijn de Duitse stellingen onder water gelopen.

 

20 oktober 1944

Weer een kalme dag van ongeduldig wachten. Men hoort van alles vertellen over het front maar men geloofd niets meer. Maar de moffen die zijn er weer om te roven. Er zijn in Buggenum al 15 paarden verdwenen. Om 11 uur s ’avonds hebben ze nog ons paard van stal gehaald. Ik kreeg nog de pech om uit een appelboom te vallen.

 

21 oktober 1944

Het begint ontzettend te vervelen aan ’t front, heel kalm. Maar de moffen zijn weer present om te roven ze kunnen alles gebruiken. Ze hebben de vroedvrouw uit Maasbracht de auto afgenomen die ze de dag tevoren hadden ontdekt.

 

22 oktober 1944

Het onderduiken heeft al 2 weken geduurd en nog geen verandering. In Buggenum zijn de mensen al veel kwijt en in de omtrek dito. De moffen zijn bezig het vee wat er nog is op te schrijven. Wat ze daar mee voor hebben weten we niet maar we vermoeden niet veel goeds.

 

23 oktober 1944

Rustig en kalm als daags te voren. De moffen komen het vee van de stal halen en bij elkaar gedreven. Tegen de avond wordt het vee over de brug gedreven. In Neer, Haelen en Horn zijn weer soldaten bij gekomen, men hoort niet van schieten of vliegtuigen.

 

24 oktober 1944

Geen nieuws, de dag is weer heel rustig begonnen. Met vreest de moffen die nog elke dag komen om te roven. Zij komen ook het vee betalen dat zij de dag ervoor hebben mee genomen.

 

25 oktober 1944

Weer kalm en rustig men moet zich zelf maar redden. Er wordt zoveel als mogelijk spullen en vee verstopt. Soms vinden de moffen het nog. Komen met paard en kar nog steeds om spullen en vee op te halen of wat van hun geding is.

 

26 oktober 1944

Op veel plaatsen inkwartiering van moffen. Er is weer vee meegenomen en over de brug naar Duitsland gebracht. 

 

27 oktober 1944

Veel moffen in Buggenum. Zij komen op de ringoven en vinden daar 6 fietsen die er verstop waren. 3 zijn er door ons weer terug gejat toen zij met de andere fietsen weg waren. Hele dag ondergedoken.

 

28 oktober 1944

Grote bedrijvigheid in het westelijke richting. De Duitsers hebben zoals men beweerd een tegen aanval ingezet richting Meijel.

 

29 oktober 1944

Omstreeks 8.30 uur worden stellingen en de Maasbrug bij Roermond gebombardeerd. In Roermond, Gebroek en Maasniel vallen doden. Hier blijft het kalm.

 

30 oktober 1944

Weer een dag die rustig lijkt. De moffen hebben weer een paard met kar gestolen en roven weer zoals ze iedere dag doen en nemen al mee wat van hun gading is. Er trekken auto’s, geschut en tanks over de Napolionsweg richting front.

 

31 oktober 1944

Helemaal geen nieuws.

 

1 november 1944

Door de dag grote bedrijvigheid aan het front, zeer duidelijk hoorbaar. Ook vluigtuigen die zich in de strijd werpen. Nachts hoort men voertuigen over de Maasbrug richting Duitsland trekken. Dat de moffen zich terug trekken ziet men heel graag.

 

2 november 1944

S’ morgens heel stil. Na de middag heel mooi weer en wij wagen ons naar het veld om bieten te rooien. Er ontwikkeld zich bedrijvigheid in de lucht wegen het klare weer. S’avonds begint de tocht alweer over de Maasbrug richting Duitsland. Overdag hield men zich schuil in de boomgaarden.

 

3 november 1944

 

S’morgens om 4.30 uur stonden we op. Paard en kar ingespannen en met een benauwd hart de bieten bij elkaar gereden die we daag te voren hadden gerooid. Nog steeds trekken Duitsers over de brug. Aan het front grote bedrijvigheid.

 

4 november 1944

S’morgens vroeg wij weer met paard en kar naar het veld, Het was de dag ervoor toch goed gegaan. Nu ook weer. Grote bedrijvigheid aan het front. Nagenoeg geen verkeer meer over de brug. Nog wel vee dat naar de overkant wordt gebracht dat ze hadden geroofd. In Buggenum zijn 17 paarden gestolen of gevorderd.

 

5 november 1944

Afgelopen nacht onophoudelijk bedrijvigheid aan het front. Nog steeds op de zelfde plaats en ook weer in de lucht. Tegen de avond ontvingen wij bericht dat Meester Joosten die tijdens de razzia was opgepakt in Duitsland was overleden. Dit was het eerste wat we hoorden van diegene die waren opgepakt. Laat in de avond nog hevige bedrijvigheid zodat de lucht helemaal rood was.

 

6 november 1944

Het front is weer rustiger. Er wordt gewaarschuwd voor razzia’s, wat niet gebeurd. Men houd zich toch maar schuil er zijn veel moffen en zelfs russen aan het werk bij het spoor. Er wordt nog steeds geroofd en ook vee gaat nog steeds de brug over.

7 november 1944

Weer alles rustig. Er zijn boeren die zich een ausweis aangevraagd hebben ook voor hun paarden. Maar er zijn ook boeren die niet durven.

 

8 november 1944

S’morgens om 4.00 uur opgestaan en 4 karren bieten van het veld gehaald. Om 7.30 werd de schoorsteen van de steenfabriek opgeblazen. Dit bezorgde ons veel werk veel pannen en ruiten stuk .

 

9 november 1944

Rustig. Men werkt weer zo’n beetje maar toch heel waakzaam blijven. Verder geen bijzonderheden.

 

10 november 1944

Niets bijzonders.

 

11 november 1944

S’morgens om 9.10 uur is de kerkklok blijven staan wegens het bombardement op Buggenum en we hebben het zwaar te verduren gehad. 7 bommen zijn op de steenfabriek gevallen eentje heel dicht bij huis in de machinekamer zodat de elektromotor bij ons aan huis lag. Het werd duister in de kelder van al het stof. Twee huizen onbewoonbaar gemaakt en vele zwaar beschadigd. Gelukkig geen gewonden of doden. Vele bommen zijn geworpen op de spoordijk en stellingen in Maasniel. Men schat 200 stuks.

 

12 november 1944

Velen hebben wegens het bombardement de daken open liggen en we hebben volop regen zodat ook nog alles nat wordt.

 

13 november 1944

Geen bijzonderheden.

 

14 november 1944

De mensen in Buggenum zijn bezig met opruimen en de daken dicht aan he maken vanwege het bombardement.

 

15 november 1944

In de afgelopen nacht hebben de moffen Haelen beschoten, 2 personen gedood. Er trekt over de brug nog geschut en tanks vanuit het westen. Tegen de avond voor het eerst Engels geschut. De kerkklok heeft 9 uur geslagen en daar gaat onze kerk de lucht in helemaal kapot.

 

16 november 1944

Dag van de bevrijding. Weer trekt er verkeer over de brug richting Duitsland en om 1 uur wordt de brug opgeblazen. Om 1.30 uur sloegen uit alle richtingen de Engelse granaten in. Om 2 uur waren de eerste Engelsen in Buggenum. Of we ook blij waren, we waren nu bevrijd van die tirannie der moffen. In de nacht met pozen geschut en in de kelder geslapen.

 

17 november 1944

Deze morgen hebben de Duitsers de spoorbrug nog eens laten springen. De pijlers lagen in het water en de bogen waren nog niet allemaal helemaal stuk. Er zijn veel Engelsen militairen in Buggenum. De ordedienst komt ons zeggen dat het raadzaam is dat Buggenum moet evacueren liefst verder dan Haelen. Velen maken zich klaar om te vertrekken meest naar Baexem. Wij blijven thuis.

 

18 november 1944

Een beroerde dag. Overal zijn ze aan het vertrekken, bijna allemaal gaan en laten huis en haard achter sommige ook hun overgebleven vee. Wij blijven en nemen nog twee andere bij ons in het huis.

 

19 november 1944

In Buggenum zijn op plaatsen veel granaat inslagen geweest. Het is gevaarlijk om zich op straat te begeven. Van de evacueerden is niet meer vernomen.

 

20 november1944

 

In de afgelopen nacht is er weer grote bedrijvigheid geweest met veel granaat vuur en inslagen. De moffen hebben nog weer eens de resten van de brug laten springen. Door de dag hoorde we een vreemd geluid en wisten niet wat het was. Maar telkens als we dat hoorden sloegen granaten neer men meent dat het raket granaten zijn. We durven niet meer de stal op te gaan want het vuur bleef aan de gang.

 

 

21 november 1944

S’morgens is het weer kalm maar tegen de middag weer hevige bedrijvigheid  en verblijven steeds in de kelder. Af en toe eruit om het overgebleven vee te verzorgen. S’avonds om 8 uur weer een hevige aanval dat de hele nacht voortduurt. Op veel plaatsen inslagen. Het gaf een geweldig trommelend geluid.

22 november 1944

S’morgens weer kalm er zijn verschillende huizen in de buurt zwaar getroffen. Het water in de Maas loopt sterk op zodat ook het water dreigt. Het regent veelvuldig. Sommige personen die opgepakt waren zijn weer vrijgelaten. In de afgelopen nacht hebben ze de Weerd gezuiverd van Duitsers die nog taaie tegenstand boden.

 

23 november 1944

De dagen vallen ons veel zwaarder dan de dagen die we op de bevrijding moesten wachten. De Maas is sterk opgelopen en de stellingen van de moffen staan onder water aan gene kant.

 

24 november 1944

De afgelopen nacht is rustig verlopen en hebben eens kunnen doorslapen. Om 11 uur komt plotseling het bericht dat wij moeten evacueren. De wagen staat voor ons klaar en we worden gedwongen om te vertrekken. We moeten alles achter laten op 2 fietsen, een zak spullen en twee koffers mogen mee de rest moest blijven. Zo waren wij niets beter af als de anderen die direct vertrokken zijn. We konden in Baexem gelukkig uitstappen. En gingen te voet naar Heijthuijsen.

 

25 november 1944

Wij zaten in Heijthuijsen vee en have in Buggenum. Ik wilde naar Buggenum maar kwam er niet door. De ordedienst was bezig met de evacuatie van het overgebleven vee uit Buggenum. Mocht mijn twee koeien meenemen een kon ik in Haelen onderbrengen en de ander nam ik mee naar Heijthuijsen. Dat was dan klaar.

 

26 november 1944

Nu smokkelden we ons binnen door naar Buggenum en het lukte. We kwamen thuis en alles was onderste boven gehaald en om geschommeld. Dus van zelfsprekend veel spullen weg. We hadden geen tijd en moesten snel beslissen wat gebeuren moest. We spande het paard voor de kar, 2 kisten kleren met wat andere rommel erin op de kar samen met het varken en snel weg naar Heijthuijsen.

 

3 december 1944

Ben weer eens naar Buggenum gegaan en heb de kippen gevoerd. Kwam tot de ontdekking dat alles was omgezet zelf het kippen voer was weg en de eieren geraapt. In het huis was het kleinste doosje nog omgezet. Het huis was nog niet getroffen door granaten.

  

20 december 1944

Ben nog dikwijls in Buggenum geweest maar het ging hoe langer hoe slechter. Je werd herhaaldelijk terug gestuurd.

 

5 maart 1945

Na 14 weken geëvacueerd te zijn in Heijthuijsen bij familie keren we terug in Buggenum. We waren blij dat we weer naar huis konden en vertrokken al vroeg. We namen weer alles mee wat we nog hadden. Toen we thuis aangekomen waren gingen we met alle geweld aan het opruimen. Het fornuis, de wasmachine alles was weg. Veel artikelen waren we kwijt waar we later pas opmerkten. Maar we waren erg blij dat we weer in eigen huis woonden.

 

Maart 1945,

Heel goed gewend en we hebben het gewone leven weer opgepakt. Het is prachtig weer en we werken weer volop op het veld. Van mijnen in het veld is geen gevaar wel in de buurt van de spoordijk. Er zijn bijna overal soldaten ingekwartierd.

 

 

                                                            Einde